floresan in situ hibridizasyon ne demek?

Floresan İn Situ Hibridizasyon (FISH)

Floresan İn Situ Hibridizasyon (FISH), hücre veya doku örneklerindeki belirli DNA veya RNA dizilerini saptamak için kullanılan moleküler bir sitogenetik tekniktir. Temel prensibi, floresan etiketli bir nükleik asit probunun hedef DNA veya RNA dizisine tamamlayıcı baz eşleşmesi yoluyla bağlanması (hibridizasyon) ve ardından floresan mikroskop altında bu bağlanmanın görselleştirilmesidir.

FISH'in Temel Adımları:

1. Örnek Hazırlığı: Hücreler veya dokular, tespit edilecek hedef diziyi koruyacak şekilde hazırlanır. Bu işlem genellikle fikse etme, lam üzerine yayma veya gömme işlemlerini içerir.
2. Prob Tasarımı ve Etiketlenmesi: Hedef diziyi tanıyacak spesifik bir DNA veya RNA probu tasarlanır. Bu prob, floresan bir boya (florokrom) ile etiketlenir. Farklı florokromlar kullanılarak aynı anda birden fazla hedef dizi saptanabilir. https://www.nedemek.page/kavramlar/DNA%20Probu
3. Hibridizasyon: Etiketlenmiş prob, örnekle karıştırılır ve hem prob hem de hedef DNA'nın çift sarmal yapısını bozmak için ısıtılır (denatürasyon). Daha sonra sıcaklık düşürülerek probun hedef diziye bağlanması (hibridizasyon) sağlanır. https://www.nedemek.page/kavramlar/Hibridizasyon
4. Yıkama: Bağlanmamış probu uzaklaştırmak için yıkama adımları uygulanır.
5. Görselleştirme: Floresan mikroskop kullanılarak floresan etiketli probun bağlandığı bölgeler tespit edilir. https://www.nedemek.page/kavramlar/Floresan%20Mikroskobu

FISH'in Uygulama Alanları:

• Genetik Tanı: Kromozom anomalilerinin (örneğin, translokasyonlar, delesyonlar, duplikasyonlar) ve gen mutasyonlarının tespiti. https://www.nedemek.page/kavramlar/Kromozom%20Anomalileri
• Kanser Araştırmaları: Tümör hücrelerinde gen amplifikasyonlarının, delesyonlarının ve translokasyonlarının belirlenmesi.
• Enfeksiyon Hastalıkları: Mikrobiyal patojenlerin (virüsler, bakteriler) tespiti.
• Araştırma: Gen ekspresyonunun incelenmesi, gen haritalama ve kromozom yapısının analizi. https://www.nedemek.page/kavramlar/Gen%20Ekspresyonu

FISH'in Avantajları:

• Yüksek Spesifiklik: Hedef diziye spesifik problar kullanılarak doğru sonuçlar elde edilir.
• Hızlı Sonuçlar: Diğer moleküler tekniklere göre daha hızlı sonuçlar alınabilir.
• Morfolojik Bilgi: Hücrelerin morfolojisi korunarak hedef dizinin hücresel konumu belirlenebilir.

FISH'in Dezavantajları:

• Sınırlı Hedef: Her analizde sadece belirli sayıda hedef dizi saptanabilir (çoklu FISH teknikleri ile bu sınır aşılabilir).
• Maliyet: Floresan probların ve özel ekipmanların maliyeti yüksek olabilir.
• Deneyimli Personel: Uygulama ve sonuç yorumlama konusunda deneyimli personel gereklidir.